Het Scheepjeshofplein dankt zijn naam aan de grote wolfabriek die Veenendaal samen met de sigarenfabrieken landelijke bekendheid gaf. Gedurende meer dan 175 jaar stond op deze plek de Sajet- en Vijfschachtfabriek D.S. van Schuppen. Het bedrijf bestond al in 1809 en waarschijnlijk al eerder. Onder leiding van Dirk Steven van Schuppen maakte het bedrijf een sterke groei door, Dirk Steven overleed al in 1855 op 52-jarige leeftijd. Zijn zoon Steven was op dat moment nog geen 18 jaar oud, maar samen met zijn moeder zette hij het bedrijf voort. De naam werd veranderd in Wed. D.S. van Schuppen & Zoon.
Al snel na het overlijden van zijn vader vertrok Steven naar Engeland om het vak te leren. Hij werd directeur van de fabriek in woelige jaren. In de periode 1850-1890 vond de overgang plaats van huis- naar fabrieksnijverheid. Stoommachines deden hun intrede en Steven liep voorop in deze ontwikkeling. In 1865 werd de eerste stoommachine geïnstalleerd. Door de mechanisatie nam de omvang van het bedrijf toe en Steven werd een van rijkste mannen van Veenendaal. Hij overleed totaal onverwachts op 25 december 1885.
Over het algemeen waren de werknemers van ‘De Schup’ tevreden met hun baan, hoewel uit een enquête in 1892, zeven jaar na het overlijden van Steven, bleek dat hij mensen nog wel eens kon uitschelden als het hem niet naar zijn zin ging. Maar er waren geen grote conflicten tussen directie en werknemers in tegenstelling tot een andere grote fabriek in Veenendaal, de VSW. Daar werd door de arbeiders om de haverklap gestaakt, omdat ze het niet eens waren met de directie. Het sociale beleid dat Steven voerde, hield in 1879 ook de oprichting van een ziekenbus in. Dat betekende dat de arbeiders bij ziekte gratis geneeskundige hulp kregen. De contributie was vijf cent per week.
Na het overlijden van Steven, die ongetrouwd en kinderloos was, erfde zijn zuster Koos van Schuppen het hele bedrijf en na haar overlijden kwam het in handen van een aantal neven, die niet eens de naam Van Schuppen meer droegen. Twee van de neven, Dirk Spruijt en Johan Leinweber, werden de nieuwe directeuren. De laatste was van oorsprong huisarts, maar hij straalde gezag uit en de arbeiders dweepten met hem. Naar hem is de Leinweberstraat genoemd.
Het bedrijf was intussen landelijk bekend geworden door de merknaam Scheepjeswol en het ging lang goed met de fabriek, maar omstreeks 1974 begonnen de eerste tekenen van verval zich af te tekenen. De teleurstellende resultaten werden veroorzaakt door sterk tegenvallende winsten van de buitenlandse dochterondernemingen, leveringsproblemen en grote incourante voorraden. In maart 1986 werd de heer De Fouw nog als algemeen directeur benoemd, maar ‘De Vallei’ van 18 december kopte al dat het bedrijf uitstel van betaling had aangevraagd. Met Kerst kregen de werknemers te horen dat de lonen niet meer uitbetaald konden worden. Op 7 januari 1987 werd het faillissement uitgesproken. In juni 1989 was het grootste deel van de eens zo welvarende fabriek afgebroken en werd begonnen met de bouw van het nieuwe winkelcentrum: De Scheepjeshof.
Foto 1: Ca. 1915. Rechts aan de Grift de D.S. van Schuppen
Foto 2: Luchtfoto D.S. van Schuppen (1957)
Foto 3: De Scheepjeswolfabriek (1953)
Events
In het hart van onze stad is er altijd iets te beleven. Op vrijdagavond is het extra levendig vanwege de koopavond. Zaterdag is er de hele dag markt. Benieuwd naar andere geplande evenementen? Neem dan een kijkje in ons overzicht hieronder.